Vergeetwoorden. Een karbies vol herinneringen, hoofdstuk 1.

Je kunt een kind adopteren, een koe, een kip of een appelboom. Ik heb een woord geadopteerd, een vergeetwoord, dat dankzij mijn adoptie is toegetreden tot het gezelschap van geadopteerde vergeetwoorden.  Een vergeetwoord is een woord dat dreigt te verdwijnen uit de Nederlandse taal. Frits Spits heeft in het radioprogramma De Taalstaat het gezelschap van geadopteerde woorden in het leven geroepen. Mijn adoptiewoord is "karbies". In onderstaand verhaal vertel ik waarom ik het woord karbies gekozen heb. Het is het eerste deel van een serie nostalgische verhalen onder de titel: een karbies vol herinneringen. 

 

Een karbies vol herinneringen.

Hoofdstuk 1

De karbiezen van oma

Mijn oma woonde op een idyllisch plekje in de kop van Overijssel. Niemand gebruikte de voordeur, iedereen liep achterom. Voor de schuurdeur stonden altijd klompen, een paar van oma en een paar van oom Wicher. Aan de klompen kon je zien wie thuis was. Binnen, naast de schuurdeur, was een haakje waaraan de karbiezen, kleurig geweven boodschappentassen, hingen. Wat vond ik dat altijd prachtige tassen met van die vrolijke kleuren en leuke franje eraan. Vergeleken met de huidige boodschappentassen waren de karbiezen wel aan de kleine kant. Dat was niet erg want er hoefden niet veel boodschappen gehaald te worden. De bakker, met de welluidende naam Trompetter, kwam aan huis evenals de melkboer. De slager bezorgde het bestelde vlees tot in de keuken. De groente kwam uit de grote moestuin. Rondom huis stonden appel- peren- en pruimenbomen. Er waren veel bessenstruiken: rode- witte- en kruisbessenstruiken. En bedden vol aardbeiplanten. De kelder leek wel luilekkerland. Op de planken weckflessen met eigengemaakte jam. Op de grond uitgespreid appels. De kippen leverden een overvloed aan eieren. Zo nu en dan werd een kip geslacht om te braden en om soep van te maken.

Het gekke is dat ik oma nooit boodschappen heb zien doen. Als ik haar voor me zie is dat op haar eigen erf of in haar eigen huis. Oom Wicher zag ik wel lopen met een karbies, hij deed de boodschappen. Ik heb uit de erfenis van oma en oom Wicher twee karbiezen. Het zijn nog nieuwe ongebruikte exemplaren. Ik vind ze nog net zo mooi als vroeger. Tot nog toe heb ik de karbiezen nog niet gebruikt maar ik sluit niet uit dat ik op een dag met mijn originele karbies een boodschapje ga doen.

Oogperikelen. Einmal Masserberg, immer Masserberg.

Einmal Masserberg, immer Masserberg

 

De meivakantie van 2012 hebben we doorgebracht in Masserberg, een Luftkurort midden in het Thüringer Wald. Ik viel voor de authentieke witte vakantiewoning die daar door een particulier te huur werd aangeboden. Het bleek een schot in de roos. De woning overtrof alle verwachtingen en Masserberg bleek sinds 1949 te beschikken over een gerenommeerde oogkliniek. Altijd handig als één van de medereizigers zwakke netvliezen heeft en er altijd een kans bestaat op netvliesloslating. Het ene oog is dan wel geopereerd en voorzien van een bandje dat het netvlies op z’n plaats houdt, het andere oog vertoont ook zwakke plekken. Het werd een heerlijk ontspannen vakantie. De lucht in Masserberg, gelegen op ongeveer 780 meter hoogte en omringd door bossen zou goed zijn voor de ogen. De richtingaanwijzers her en der in het dorp die verwezen naar de Augenklinik en Augenartz waren zeer geruststellend. Heel intrigerend vond ik de leegstaande vervallen gebouwen van de oude oogkliniek, restanten uit de DDR tijd. Op een avond besloten we de huidige oogkliniek eens op te zoeken. Het “moderne” gebouw vormde een groot contrast met de oude vervallen gebouwen. Maar er bleek een overeenkomst te zijn. Dit gebouw stond tot onze verbazing ook leeg. Het sprak enorm tot mijn verbeelding. Het bordje voor de parkeerplaats van de Chefartz stond nog keurig te pronken voor de ingang. In het beddenhuis waren in de kleine patiëntenkamertjes de bedden en zitjes nog te zien. In de hal stond een brancard te wachten. In een hoek lag een stapel matrassen en kussens opgestapeld. In de grote verlaten hal zag ik een richtingaanwijzer met het woord Augenartz. Toen ontdekte ik het bordje bij de ingang. In de grote lege kliniek bleek een oogarts, Yvonne Scheler, haar praktijk nog uit te oefenen. Ik vond het een griezelig idee als vrouw alleen in een groot verlaten pand te moeten werken. Ze zouden er een spannende Krimi kunnen opnemen. Ik ben door navraag er achter gekomen dat de kliniek kort voor onze komst was verhuisd naar de moderne REHA kliniek midden in Masserberg. De oogarts is eenzaam achtergebleven.

Een spannende Krimi is nog niet gemaakt in Masserberg, wel een televisiefilm getiteld “Masserberg” uitgezonden door de ARD. De film, voor een groot deel opgenomen in Masserberg, is gemaakt naar aanleiding van het boek Masserberg van Else Buscheuer. De schrijfster is, toen ze 19 jaar was, opgenomen in de Augenheilstätte. Haar verblijf zou twee jaar duren. Haar eigen ervaringen heeft Else verwerkt in dit boek dat een goed beeld geeft van de DDR en de invloed van de Stasi. Als de hoofdpersoon Mel voor het eerst de oogkliniek betreedt komt haar een oude vrouw tegemoet met de weinig opwekkende woorden: ”Einmal Masserberg, immer Masserberg”. ( één keer Masserberg, altijd Masserberg ).

De uitspraak: ”Einmal Masserberg, immer Masserberg” is me de laatste tijd vaak door het hoofd gegaan. Een paar weken geleden is mijn broer voor de tweede keer in het UMCG geopereerd aan een netvliesloslating. Nu was zijn andere oog aan de beurt. Omdat een bandje plaatsen niet mogelijk was hebben ze een inwendige oogoperatie gedaan ( vitrectomie ). Een paar dagen hierna kreeg ik last van lichtflitsen in mijn rechteroog. Ik dacht eerst dat het verbeelding was. Dat zou toch al te gek zijn, dat ik nu ook bijna tegelijkertijd last zou hebben van mijn oog. Maar het bleek maar al te waar te zijn. Zwakke plekken in beide netvliezen! “Je wilt zeker niet voor mij onderdoen”, reageerde mijn broer.

En zo zat ik op een maandagochtend te wachten in de Tjongerschans op wat komen zou. Ik was niet de enige. Een verpleegkundige, getooid met operatiemuts moest vier personen langs met oogdruppels. Vijf druppels per oog verdeeld over een half uur. Ze had er druk mee vooral omdat ze na elke patiënt uitgebreid haar gehandschoende handen moest wassen met een desinfectiemiddel.  Uit een luidspreker klonk zacht muziek, radio Veronica. Ik verwachtte bijna  elk ogenblik  een stem uit de luidspreker, net als in de kliniek in Masserberg, met de mededeling wie bij de oogarts werd verwacht. Ik werd gelukkig persoonlijk door de oogarts opgehaald die even later vele laserstralen op mijn netvlies heeft losgelaten. Het viel me op dat mijn broer, een expert wat betreft laseren,  de lichtflitsen als groen had ervaren, ik zag ze meer geel/oranje. Toen de maandag erop mijn linkeroog gelaserd werd, zag ik de lichtflitsen opeens wel meer groen dan geel. Heel apart was ook dat ik dacht dat er wel een kwartier lang gelaserd was terwijl dit toch bijna een half uur bleek te zijn. Doordat ik zo geconcentreerd mijn hoofd stil heb gehouden en heel gericht naar een lampje heb gekeken duurde het in mijn beleving korter dan het in werkelijkheid was. Het laseren heb ik gelukkig achter de rug. Van de oogartsen zullen mijn broer en ik wel niet meer afkomen. “Einmal Masserberg, immer Masserberg”.

 

Anja Balt

Eén van de vijf gebouwen van de oogkliniek in Masserberg.

Het sinds 2005 leegstaande Kurhaus is in 1906 gebouwd en ook in gebruik geweest als oogkliniek. Het is ook de oogkliniek in de film Masserberg. ( 2010 )

In 2012 staan de oude vervallen gebouwen er troosteloos bij.

De mooie vakantiewoning in Masserberg.

Dit is de nieuwste laser waarmee zwakke plekken in het netvlies worden gelaserd. Ook de Tjongerschans gebruikt deze laser.

De wilde vrouwen van k.7

De wilde vrouwen van k.7

“Mevrouw, u krijgt een tweepersoonskamer voor u alleen.” Ik zie meteen dat ik mooi uitzicht heb. In de kamer staan twee eenpersoonsbedden, ik kies natuurlijk het bed bij het raam. Ook als ik op bed zit heb ik ruim uitzicht over een deel van Heerenveen. Tot mijn genoegen is het bed geheel verstelbaar, je kunt het zelfs de hoogte in laten gaan.  Ik neem de kamer in me op. Ik heb een televisie boven het bed, een toetsenbord om te computeren, een koptelefoon om radio te luisteren, een telefoon. Alleen de radio is bij de prijs inbegrepen. Geen probleem, er is gratis wifi en ik heb mijn iPad meegenomen evenals mijn mobiele telefoon. Voor het zijraam staat nog een tafeltje met een paar stoelen. Jammer dat de badkamer met toilet op de gang is, gelukkig wel direct om de hoek.  Ik ben best tevreden met de kamer die wel een groot nadeel heeft. De ramen kunnen niet open. Het is een warme zonnige zaterdag en het is nogal warm op de kamer. Ik mag altijd graag de buitenlucht voelen en ruiken. Ondertussen is er iemand van de roomservice binnengekomen die vraagt of ik nog iets eten wil. Een warme maaltijd lukt niet meer, het is al half negen in de avond, maar een boterham en een beschuit met thee kan wel. Ik laat het me goed smaken. Daarna probeer ik mijn bed eens uit. Ik zet het op de hoogste stand. Wat een uitzicht heb ik nu! Ik zie de fietsenstalling, het parkeerterrein voor kort parkeren, ik kan de straat uitzien, ik zie de flat bij het station, het kerkje aan het Fok, ik zie de auto’s op de snelweg naar Joure, ik ontdek zelfs de spoorlijn waar ik zo nu en dan een trein zie rijden.  Ik zie heel veel bomen, nooit geweten dat Heerenveen zo groen is. Ik zet de koptelefoon op, luister naar Classic FM, lees in een meegebracht O.B.Bommel boek en kijk zo nu en dan naar het uitzicht. Alleen het infuus verraadt dat ik me niet in een hotelkamer bevindt. Het is al de tweede keer dat ik op een warme zaterdag in juli opgenomen word in de Tjongerschans. Vooral ’s nachts merk ik hoe benauwd warm het is. Heel vervelend dat ik geen bovenlaken heb maar alleen een soort dekbed, te warm om onder te liggen. Elke keer als ik net in slaap ben gesukkeld komt een nachtzuster vriendelijk vragen hoe het met me gaat, is het tijd voor een flinke dosis antibiotica, wordt de bloeddruk en temperatuur opgemeten of stoort het infuus.

Zondagmiddag krijg ik een buurvrouw, ze heeft bij een fietsongeval de heup gebroken. Gelukkig is zij ook van mening: “Laten we er het beste van maken”.  We kletsen wat af. We bespreken wie van de schaarse mannen we het knapst vinden: de kaalhoofdige fysiotherapeut, de gespierde verpleegkundige die bloed komt prikken of de chirurg die elke ochtend even komt kijken. Hoe later op de avond hoe meer lol we hebben. De bh van de buurvrouw blijkt verstrikt te zitten in de draden van het infuus, als ze dan ook nog de stekker van de alarmknop  helemaal uit het stopcontact trekt kunnen we niet meer stoppen met lachen. De verpleegkundigen noemen ons de wilde vrouwen van k.7. We gedragen ons als jonge meiden op schoolkamp. We vieren op 14 juli de Franse nationale feestdag met appelsap en crackers. We maken plannen om een happy hour te organiseren. Voor we de plannen kunnen uitvoeren mogen we naar huis. Lachen is gezond!

Anja Balt

Zomercolumn: Schon wieder

Dit is mijn zomercolumn 2015 geschreven voor de Leeuwarder Courant/Dagblad van het Noorden. Het onderwerp was: Mijn Waddeneiland en ik. Mijn column is geplaatst in de krant van zaterdag 18 juli in de bijlage over Terschelling.

 

Schon wieder

In de zomer van 1965 gaan we een week met vakantie naar Terschelling. Mijn broertje en ik zijn dolenthousiast. Naar een eiland, geweldig! Mijn ouders verheugen zich ook enorm, vooral mijn moeder, die eindelijk eens echt van een vakantie zal kunnen genieten. Op een eiland hoeft ze geen visite te verwachten zoals het jaar ervoor in Appelscha toen elke dag wel iemand voor de deur stond van ons huisje en zij voor iedereen klaar moest staan met koffie en eten gekookt op een petroleumstelletje.

Het genieten begint al met de busreis van Leeuwarden naar Harlingen. Daarna het mooiste: de boottocht. De meegebrachte boterhammen worden voor het grootste deel gevoerd aan de meeuwen die achter het schip aanvliegen. Op Terschelling weer een busreisje naar Midsland waar mijn vader in het centrum een deel van een woning heeft gehuurd. Een woonkamer, een  keukentje, twee slaapkamers, waarvan één een pijpenla. Een douche is er niet, wel een vaste wastafel. De wc moet met de bewoners en andere gasten worden gedeeld. Naar de huidige maatstaven heel eenvoudig, maar wij waren er toen heel blij mee. Vooral het uitzicht vanuit de kamer vinden we geweldig leuk. Schuin tegenover ons is een drukbezochte viskraam. De hele dag scharrelt een dikke zwarte kat  in de buurt van de kraam. Niet voor niks want ze wordt door de visverkoper goed bedeeld met stukjes vis. Wij hebben al snel vriendschap gesloten met de kat.

Van de vroege morgen tot de late avond genieten we volop. We maken lange wandelingen, rollebollen in de duinen, spelen op het strand, we gaan pootje baden in zee. We slapen als een roos na een lange dag in de gezonde zeelucht.

We hebben het gevoel ver van huis te zijn. Dat gevoel wordt nog eens versterkt doordat de andere gasten Duitsers zijn. Ik heb nog geen Duits geleerd op school, mijn vader kent echter een paar woorden Duits en daar wil hij graag mee showen. Hij meent te weten wat “mooi weer” in het Duits is. Hij treft het want de hele week is het mooi weer. En na een wederzijds vriendelijk “gutenmorgen” wijst mijn vader in de lucht en zegt trots:  ”Schon Wieder”. “Ja, ja”, mompelt de Duitser als antwoord. Mijn vader raakt helemaal enthousiast en elke keer als we het Duitse echtpaar tegenkomen kan hij het niet nalaten te zeggen: “Schon wieder”. Ik krijg wel de indruk dat het de man begint te irriteren, vooral als  hij na een toiletbezoek mijn vader tegenkomt die natuurlijk weer zo nodig moet zeggen:  “Schon wieder”.

Op de terugweg wijzen mijn broertje en ik op de boot steeds in de lucht en roepen luid: “Schon wieder”. Een nieuwsgierige medepassagier vraagt ons wat we toch bedoelen. “Mooi weer is “schönes Wetter” onderwijst hij ons. “Schon wieder” betekent “alweer”.

Op de kade in Harlingen lopen we het Duitse echtpaar tegen het lijf. “Schönes Wetter” zegt mijn vader vriendelijk en hij wijst in de lucht. “Schon wieder” antwoordt de Duitser met een glimlach.

 

De luchtfoto’s van Terschelling zijn genomen door mijn broer in augustus 2008 tijdens een vliegtochtje vanaf Eelde.

 

 

Frisian Flag 2015

Frisian Flag 2015

 

Wat een prachtige Frisian Flag oefening dit jaar. Twee weken lang zit het weer mee, geen druppel regen. Het bijzondere is dat deze keer 12 Amerikaanse F-15’s uit Florida en Oregon mee doen. Duitsland is vertegenwoordigd met 10 Eurofighters , Finland met 6 FA-18’s Hornet, Spanje met 6 FA-18’s waarvan één met prachtige emblemen op de staart, Polen met 6 F-16’s en Nederland doet zelf mee met 14 F-16’s van Leeuwarden en Volkel. Toestellen die in de USA gestationeerd zijn zie je niet vaak in Europa. Deze F-15’s zijn apart overgevlogen en gaan na deze oefening door naar Bulgarije. Vliegtuigspotters uit het hele land en zelfs uit Duitsland, Engeland, België, Frankrijk, Zwitserland ,Malta, Polen en Slowakije zijn massaal naar het noorden getrokken. In het begin is Jelsum de plaats om mooie plaatjes van de vliegtuigen te schieten, later is Marsum the place to be. Het wordt zo’n chaos met auto’s op het weggetje naar de spottersbult dat besloten wordt dit weggetje af te sluiten voor autoverkeer. Een super idee, nu kun je er in alle rust fotograferen en filmen zonder op het verkeer te hoeven letten. ’s Morgens om 8 uur zoeken de eerste spotters al een mooi plekje op de spottersbult. De meesten zijn voorzien van toeters van lenzen, sommigen hebben aan één fototoestel niet genoeg. Er zijn spotters die ook nog een trap meesjouwen om toch vooral overal boven uit te steken.  Vaak hebben ze een scanner mee om mee te kunnen luisteren. Ik heb zelfs een spotter gezien die een complete antenne plaatste. Dan zijn er nog de toeschouwers die gewapend met stoeltjes een mooi plekje uitkiezen en daar rustig zitten te genieten van het spektakel. De piloten hebben er duidelijk  plezier in dat er zoveel mensen op de grond staan te kijken. Piloten wuiven, steken de duim omhoog en  laten de Spaanse en Friese vlag zien.

De uitrusting van een echte vliegtuigspotter bestaat uit 2 fototoestellen, een extra grote lens, een scanner en een trap.

Duitse Eurofighter

F-15 Eagle uit Oregon

F-15 Eagle uit Oregon

F-16 uit Volkel

FA-18 Hornet uit Finland

Poolse F-16

Spaanse FA-18 Hornet met jubileum-embleem

De spottersbult gezien vanaf de weg Leeuwarden-Marsum

Recept Südtiroler appelkoek

Recept Südtiroler appelkoek

 

Op de ZDF is op zondagochtend zo nu en dan het programma Fernsehgarten te zien. Het betreft een live uitzending met muziek vanuit een wintersportplaats. Laatst was er een uitzending vanuit Sulden in Südtirol. Tijdens de uitzending werd de bereiding van een vegan Apfelbrot getoond. Ik heb het recept uitgeprobeerd. Het resultaat is een lekkere fris smakende luchtige koek. Het mag dan Apfelbrot heten, het is wat wij Nederlanders koek noemen.

 

Recept appelkoek

 Ingrediënten

 375 gram appels ( 3 middelgrote appels )

125 gram suiker ( ik heb donkerbruine basterdsuiker gebruikt )

125 gram noten ( walnoten, hazelnoten, amandelen ) , zonder noten is de koek ook lekker.

75 gram rozijnen of cranberries

250 gram meel ( ik heb volkorentarwemeel gebruikt )

½ eetlepel cacaopoeder

½ theelepel kaneel of koekkruiden

0,75 van een zakje bakpoeder

Ongeveer 125 ml appelsap

 

De appels in kleine stukjes snijden, kan met of zonder schil. De appelstukjes mengen met de suiker en een nacht in een schaal laten staan.

Het meel mengen met het gezeefde bakpoeder, cacao, kaneel. De appelstukjes met aanhangend vocht en de noten door het meel roeren. Appelsap langzaam toevoegen en roeren met een houten lepel of garde tot er een homogene massa is ontstaan.

Een cakevorm ( 25 cm ) bekleden met bakpapier en vullen met het deeg.

In een voorverwarmde oven op 175 graden 50 à 60 minuten bakken.

Wie het lekker vindt en niet veganistisch eet kan de nog warme koek met gesmolten boter bestrijken en poedersuiker erover strooien.

 

Advocaatpaaseieren

Advocaatpaaseieren

 

Gisteren mijn boodschappen gedaan bij de Lidl. En wat zag ik daar? De paaseitjes zijn er al weer! Ook de grote met echte advocaat gevulde eieren waar ik zo gek op ben. Ik heb meteen een zakje in mijn winkelwagentje gelegd. Als laatste scant de caissière de eitjes. Daarna bestudeert ze het zakje aan alle kanten. Ze draait het om en om. Dan leest ze nauwkeurig wat er op staat. “Is er iets niet in orde?”, vraag ik nieuwsgierig. “Er zit alcohol in”, zegt ze alsof ze een therapeut is die een alcoholverslaafde tegenover zich heeft. “Daarom zijn ze ook zo lekker”, er zit echte advocaat in”, doe ik een duit in het zakje. “16 % alcohol lees ik hier”, is het strenge antwoord. “Ze komen uit Duitsland, in Duitse rumbonen zit ook alcohol, heerlijk vind ik dat.” “Ik mag ze niet verkopen aan personen onder de 18.” Ik kijk haar raar aan. Iedereen ziet toch wel aan mijn grijze haar dat ik 18+ ben. De jongeman die achter me geduldig staat te wachten gniffelt.

Even later komt de jongen achter me aan en praten we na over het voorval. “Ik mag geen chocola eten”, vertelt hij. “Ik koop alleen maar gezonde producten.” Hij laat trots zijn net gekochte puntpaprika’s, krop sla en meergranenbroodje zien.  Ik ga me nog schuldig voelen ook. Dan open ik mijn tas :”Kijk, ik heb ook gezonde inkopen gedaan. Broccoli, andijvie, appels, bananen en zoute haringen.” Het zakje advocaateieren ligt er ondeugend bovenop te stralen. Hij knikt goedkeurend. “Ze overdrijft, je moet wel 400 van die eieren eten voordat je dronken wordt.” Ik wandel tevreden naar huis. Volgende keer koop ik weer een zakje advocaateieren, of twee of misschien wel drie!

De paaseieren van de Lidl met echte advocaat ( 16 % alcohol )

De Duitse rumbonen met brandewijn van 16%

Duitse truffels met 52 % advocaatvulling

RECEPT DADEL-WALNOTENKOEK

Spiced date and walnut cake

Het volgende recept komt uit een Engels kookboek: The complete book of desserts van Martha Day. Dit zware boek bevat maar liefst ruim 500 bladzijden recepten. Door de mooie foto’s is het boek een lust voor het oog. Het water loopt je in de mond bij het bekijken van de toetjes, cakes en taarten. Er staan ook veel lekkernijen in met een laag vetgehalte of zonder vet. Ik heb het boek op de kop getikt voor slechts 2 euro bij De Slegte in Leeuwarden tijdens de opheffingsuitverkoop. Hieronder volgt het gemakkelijke recept voor een niet al te ongezonde dadel-walnotenkoek.

 

300 gram zelfrijzend bakmeel

10 ml. ( 2tsp ) koekkruiden

150 gr. ( 1 kopje ) dadels in stukje gesneden

50 gr.( half kopje ) walnoten   in stukjes

60 ml. (4 tbsp ) zonnebloemolie

115 gram ( half kopje ) donkerbruine suiker

300 ml. magere of halfvolle melk

Walnoten om te decoreren

 

1.Verhit de oven voor op 180 graden. Bedek de bakvorm met bakpapier.

2.Roer de koekkruiden, dadels en walnoten door het meel

3.Roer de olie en suiker door de melk en mix dit door het meel

4.Doe het deeg in de cakevorm en garneer met de walnoten

5.Bak de koek in 45-50 minuten op 180 graden.

6.Haal de koek uit de vorm, verwijder het bakpapier en laat afkoelen op een rooster

In plaats van walnoten kunnen ook pecannoten gebruikt worden.

Ook heel handig: een set maatlepels met zowel de Nederlandse als Engelse maten erop vermeld.

Hans Christian Andersen

Sprookjes en vertellingen van Hans Christian Andersen

 Ik zoek graag in een kringloopwinkel naar oude kinderboeken. Zo zag ik laatst een dik wit boek tussen de dunne kaftjes staan. Daar  stond ik met in mijn handen de sprookjes van Hans Christian Andersen. Ik keek snel naar de prijs in het boek. Maar 2 euro 50. Niet duur voor een dik boek dat er nog als nieuw uitziet. Dolblij kwam ik thuis met mijn zware vracht, uitgerekend deze keer was ik lopend gegaan. Dit boek lijkt op het boek dat ik vroeger bij mijn opa las. In zijn goedgevulde boekenkast stond een dik wit boek met de sprookjes van Andersen. Het was geïllustreerd met prachtige platen. Elke woensdagmiddag gingen we op bezoek bij opa en als het geen weer was om buiten te spelen vroeg ik of ik in het sprookjesboek mocht lezen. Het boek kwam dan op de grote tafel te liggen, een trommeltje moest het kaft steunen. Ik moest eerst de handen goed wassen en dan kon ik beginnen met lezen. Alleen plaatjes kijken mocht niet, ik werd na het lezen door opa “overhoord.” Heel voorzichtig sloeg ik de bladzijden om, ik durfde het boek nauwelijks aan te raken. Nog ga ik heel voorzichtig met mijn boeken om. Ik zal ze nooit uitlenen uit angst een boek verfomfaaid terug te krijgen. Ik gruw als ik zie hoe sommigen een kaft gewoon dubbel vouwen. Mijn sprookjesboek is wel niet de oude uitgave die mijn opa had, het is een boek uit 1975 onder redactie van Alet Schouten, maar het is wel een volledige uitgave met mooie tekeningen van Lidia Postma.

Het lievelingssprookje van opa en mij was “Het is heus waar” over een kip die bij het veren poetsen een veertje verliest. Het verhaal wordt doorverteld door allerlei dieren en steeds sterker gemaakt. ’s Avonds komt het verhaal terug bij de bewuste kip: “Er is een kip die zichzelf helemaal heeft kaal geplukt.” De kip herkent haar eigen verhaal niet. Een sprookje over iets wat bij mensen vaak voorkomt: Bij het doorvertellen wordt een verhaal steeds veranderd en sterker gemaakt.

Op de middelbare school hebben we “De Japanse nachtegaal” van Andersen ingestudeerd en op een klassenavond opgevoerd. Ik speelde het arme keukenmeisje dat de nachtegaal had horen zingen en iedereen naar de plek bracht waar de nachtegaal zong. Harm Wiersma, later bekend geworden als wereldkampioen dammen, speelde de knecht. We voelden ons als tieners niet te groot voor dit sprookje.

Heel leuk vind ik het verhaal dat prinses Märtha Louise van Noorwegen heeft verteld. Als kind wilde ze weten of ze wel een echte prinses was. Groot geworden met de sprookjes van Andersen, dacht ze aan het verhaal van de prinses op de erwt. Ze heeft in de keuken een erwt gevraagd en onder haar matras gelegd .Tot haar teleurstelling heeft ze heerlijk geslapen.

Ik hoop ooit nog eens tijdens een vakantie naar Funen te gaan, naar het land waar deze mooie sprookjes zijn ontstaan.